Сальмонелла - Enterobacteriaceae гаиләсендә грамм-тискәре энтеробактерия классы.1880-нче елда Эберт Сальмонелла тифын беренче тапкыр ачты.1885 елда Сальмон дуңгызларда Сальмонелла холерасын изоляцияләде.1988-нче елда Гартнер Сальмонелла энтеритидисын кискен гастроэнтерит белән авыручылардан аерды.1900 елда класс Сальмонелла дип аталган.
Хәзерге вакытта Сальмонелла белән агулану очраклары дөнья күләмендә таралды һәм очраклар елдан-ел арта.
Патогеник үзенчәлекләр
Сальмонелла - кыска таяклы, тән зурлыгы (0,6 ~ 0,9) μm × (1 ~ 3) μm булган грам-тискәре бактерия, ике очлары да түгәрәкләнгән, ул чүпрәкләр һәм бөтерелгән споралар ясамый.Флагелла белән, Сальмонелла хәрәкәтчән.
Бактериянең туклану өчен югары таләпләре юк, һәм изоляция культурасы еш эчәкне сайлап алу чарасын куллана.
Чүпрәктә, турбидалы була, аннары агар уртада 24 сәгать инкубациядән соң шома, бераз күтәрелгән, түгәрәк, тонык соры-ак кечкенә колонияләр барлыкка китерә.1-1 һәм 1-2 нче рәсемнәрне кара.
Рәсем 1-1 Сальмонелла микроскоп астында грамм буялганнан соң
Рәсем 2-3 Салмонелланың хромогеник урта колония морфологиясе
Эпидемиологик үзенчәлекләр
Сальмонелла табигатьтә киң таралган, дуңгыз, мөгезле эре терлек, ат, сарык, тавык, үрдәк, каз һ.б. кешеләр һәм хайваннар.
Берничә Сальмонеллада сайлап алучы хуҗалар бар, мәсәлән, атларда Сальмонелла абортусы, терлекләрдә Салмонелла аборты, сарыкларда Салмонелла аборты тиешенчә атлар, терлекләр һәм сарыкларда аборт ясыйлар;Сальмонелла тифимурий дуңгызларга гына һөҗүм итә;бүтән Сальмонелла арадаш хуҗаларга мохтаҗ түгел, һәм алар турыдан-туры яки турыдан-туры булмаган юллар аша хайваннар һәм хайваннар, хайваннар һәм кешеләр, кешеләр арасында җиңел таралалар.
Сальмонелла таратуның төп юлы - ашкайнату тракты, һәм йомырка, кош, ит продуктлары салмонеллозның төп векторлары.
Кешеләрдә һәм хайваннарда салмонелла инфекциясе бактерияләр белән асимптоматик булырга мөмкин яки клиник симптомнар белән үлемгә китерүче авыру булып күренергә мөмкин, бу авыру хәлен көчәйтергә, үлем тизлеген арттырырга яки хайванның репродуктив җитештерүчәнлеген киметергә мөмкин.
Сальмонелла патогенлыгы, нигездә, Сальмонелла төренә һәм аны кулланган кешенең физик торышына бәйле.Сальмонелла холерасы - дуңгызларда иң патогеник, аннары Сальмонелла тифимурий, һәм Сальмонелла үрдәк азрак патогеник;Иң куркынычы - балалар, картлар, иммунофицит кешеләр, һәм хәтта аз мул яки аз патогеник штаммнар азыктан агулануга һәм хәтта каты клиник симптомнарга китерергә мөмкин.
Хәвеф-хәтәр
Сальмонелла - Enterobacteriaceae гаиләсендә иң мөһим зоонотик патоген һәм бактерия ризыкларыннан агулану очраклары иң зуры.
Авыруларны контрольдә тоту һәм профилактикалау үзәкләре хәбәр иткәнчә, Сальмонелла 1973-нче елда АКШта булган 84 бактерияле азык белән агулану очракларының 33е өчен җаваплы, һәм азык-төлек белән агулануның иң күп санын 2045 агуланган.
Европа азык-төлек куркынычсызлыгы органы һәм Европа авыруларны профилактикалау һәм контрольдә тоту үзәге тарафыннан бастырылган зоонозларның тенденцияләре һәм чыганаклары турында еллык отчет шуны күрсәтә: Европа Берлегендә азык-төлек белән бәйле авыруларның 1/3 өлеше Сальмонелла аркасында һәм салмонеллоз икенче урында тора. Кампилобактериоздан соң (246,571 очрак) ЕСта кеше ашказаны-эчәк инфекциясе турында еш хәбәр ителә (91 857 очрак).Сальмонелла азыкыннан агулану кайбер илләрдә бактерияле азык белән агулануның 40% тан артыгын тәшкил итә.
Сальмонелла азык-төлек белән агулану дөньядагы иң зур вакыйгаларның берсе 1953-нче елда, 71717 кеше агуланган, 90 кеше Швециядә С.Тифимурий белән пычранган дуңгыз итен ашаудан үлгән.
Сальмонелла бик куркыныч, һәм көндәлек тормышта ничек инфекцияне булдырмаска һәм аны таратырга?
1. Диета гигиенасын һәм ингредиентлар белән идарә итүне көчәйтү.Саклау вакытында ит, йомырка, сөт пычранмасын.Чимал ит, балык, йомырка ашамагыз.Авыру яки үлгән кош яки йорт хайваннарыннан ит ашамагыз.
2. Чебеннәр, тараканнар һәм тычканнар Сальмонелла тарату өчен арадашчы.Шуңа күрә без ризыкны пычратмас өчен чебеннәрне, тычканнарны, тараканнарны юкка чыгару буенча яхшы эш эшләргә тиеш.
3. Иммунитетыгызны яхшырту өчен начар ашау гадәтләрен һәм яшәү гадәтләрен үзгәртегез.
Пост вакыты: апрель-03-2023